Abstract
Defense expenditures which are always on the agenda for countries follow a fluctuating trend in time. Dizzying advances in technology have leads to the emergence of high value added inventions in the field of defense. While the countries producing technology-based vehicles (combat helicopters and aircrafts, tanks, heavy weapons etc.) are succeed in this field, those, dependent on military products, having to make defense expenditures because of some reasons of their own such as terrorism and geopolitical position, may face with economic difficulties, such as the budget deficit and external debt. Defense expenditures in the countries, which are on conflict with each other because of its geopolitical position and internal threats and have to maintain a certain defense force, reach to higher levels naturally. In this study, the relationship between defense expenditures and external debts in selected countries in the period of 1990-2011 has been analysed by using dynamic panel data methods and Dumitrescu-Hurlin (2012) causality test. Analysis results generally indicate that as increasing in defense expenditures and number of military personnel increased the external debt; whereas, as increasing in GDP decreased the external debt. Causality test has revealed that there is an one-way causality from defense expenditures and GDP to external debt, from external debt to number of military personnel and two way causality between defense expenditures and number of military personnel, GDP and defense expenditures.

Key words: Defence Expenditures, External Debt, Dynamic Panel Data, Dumitrescu-Hurlin Causality Test. JEL Codes: H50, E62, C33

---

Savunma Harcamaları Dış Borçları Arttırır Mı?

Ozet
Ülkeler açısından her zaman gündemde olan savunma harcamaları zaman içerisinde inişli-çıkışlı bir seyir izlemektedir. Teknolojide son yıllarda yaşanan baş döndürücü gelişmeler savunma alanında da katma değeri yüksek buluşların ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu alanda teknoloji ağırlıklı araçları (savaş helikopteri ve uçağı, tank, ağır silahlar vb.) üreten ülkeler başarı sağlarken, askeri ürünlere bağımlı olan, terörizm ve jeopolitik konum gibi kendilerine özgü bazı nedenlerden ötürü savunma harcaması yapmak zorunda olan ülkeler yüksek düzeyde bütçe açığı ve dış borç gibi ekonomik olumsuzluklar ile karşılaşabilmektedir. Savunma harcamaları özellikle; birbirleriyle çatışma halinde, jeopolitik konumu ve iç tehditler nedeniyle belirli bir savunma gücü bulundurmak durumunda olan ülkelerde doğal olarak daha yüksek düzeylere ulaşmaktadır. Bu çalışmada seçilmiş ülkelerde savunma harcamaları ile dış borç arasındaki ilişki 1990-2011 dönemi verileri için dinamik panel veri yöntemleri ve Dumitrescu-Hurlin (2012) nedensellik testi kullanılarak analiz edilmiştir. Analiz sonuçları genel olarak savunma harcamaları ve askeri personel sayısı arttıkça dış borçların arttığına, buna karşın GSYH arttıkça dış borçların azaldığına işaret etmektedir. Nedensellik testi; savunma harcamalarından ve GSYH’den dış borca, dış borçtan askeri personel sayısına doğru tek yönlü; savunma harcamaları ile askeri personel, GSYH ile savunma harcamaları arasında ise iki yönlü bir nedensellik ilişkisi olduğunu ortaya koymuştur.

Anahtar Kelimeler: Savunma Harcamaları, Dış Borç, Dinamik Panel Veri, Dumitrescu-Hurlin Nedensellik Testi. JEL Kodları: H50, E62, C33