Abstract
The digital divide refers to the disparity of individuals, provinces, regions, or countries in terms of Information and Communication Technologies (ICT). While the term was initially coined to refer to inequalities in access, it has come to refer to inequality in usage over time. This study analyzes the existence of a digital divide in Türkiye at the NUTS-3 level (81 provinces) by comparing ICT indicators. Data on the number of mobile phone subscribers, broadband internet subscribers, fixed broadband internet subscribers, mobile broadband internet subscribers, and fiber-optic cable length for the years 2012 and 2020, obtained from the Information and Communication Technologies Authority, are expressed per 1,000 people. To determine whether the digital divide exists among provinces, these indicators are analyzed by LISA cluster maps, and Moran’s I test using the spatial data analysis software GeoDa. The cluster maps and Moran’s I test results reveal positive spatial autocorrelation and a significant global clustering trend in selected ICT indicators in Türkiye. Although the regional distribution of ICT indicators has improved, the fact that some provinces are still in an advantageous position highlights the persistence of regional disparities and the importance of policies to reduce the digital divide.

Key words: Digital divide, LISA cluster map, Moran’s I. JEL Codes: R10, R50, R58.

---

Türkiye’de İl Düzeyinde Dijital Bölünme: Mekânsal Bir Analiz

Ozet
Dijital bölünme, Bilgi İletişim Teknolojileri (BİT) açısından bireylerin, illerin, bölgelerin veya ülkelerin ayrışması anlamına gelmektedir. Terim ilk ortaya atıldığında erişimdeki eşitliksizlikleri ifade ederken zamanla kullanımdaki eşitsizliği ifade etmeye başlamıştır. Bu çalışmada Türkiye’de İİBS-3 düzeyinde (81 il) dijital bölünmenin olup olmadığı BİT göstergeleri karşılaştırılarak analiz edilmektedir. Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumundan elde edilen 2012 ve 2020 yıllarına ait cep telefonu abone sayısı, genişbant internet abone sayısı, sabit genişbant internet abone sayısı, mobil genişbant internet abone sayısı ve fiber-optik kablo uzunluğu verileri 1000 kişi başına olarak ifade edilmiştir. İller arasında dijital bölünme olup olmadığını tespit etmek için bu göstergeler GeoDa mekânsal veri analiz yazılımı kullanılarak LISA kümelenme haritaları ve Moran’s I testi ile analiz edilmektedir. Kümelenme haritaları ve Moran’s I test sonuçları, Türkiye’de seçilen BİT göstergelerinde pozitif mekânsal otokorelasyon ve belirgin bir küresel kümelenme eğiliminin var olduğunu ortaya koymaktadır. BİT göstergelerinin bölgesel dağılımı gelişme göstermesine rağmen, bazı illerin hâlâ avantajlı konumda olması bölgesel farklılıkların sürdüğünü ve dijital bölünmeyi azaltmaya yönelik politikaların önemini vurgulamaktadır.

Anahtar Kelimeler: Dijital bölünme, LISA kümeleme haritası, Moran’s I. JEL Kodları: R10, R50, R58.